Author: yezonaung@z-waka.com

ဝမ်းအရောင် က ကိုယ်စားလိုက်တဲ့အစားအစာနဲ့ သည်းခြေရည်ပမာဏပေါ်မူတည်ပြီး အညိုရောင်ကနေ အစိမ်းရောင်အထိရှိတတ်ပါတယ်။ အဆီတွေကို ချေဖျက်ထားရတဲ့ဝမ်းအရောင်ကတော့ အစိမ်းဖန့်ဖန့်အဝါရောင်အရည်ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ သည်းခြေရည်ထဲက အရောင်ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ပစ္စည်းတွေဟာ အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်က အင်ဇိုင်းတွေရဲ့ပြုပြင်မှုကိုခံရတာကြောင့် အစိမ်းရောင်ကနေ အညိုရောင်ပြောင်းပြီးဝမ်းသွားလေ့ရှိပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့ဝမ်းအရောင်ပြောင်းလဲမှုက ဘာတွေကိုညွှန်ပြနေနိုင်လဲ အစိမ်းရောင် အစိမ်းရင့်ရောင်ဟင်းရွက်တွေ၊ အစိမ်းရောင်ဆိုးထားတဲ့အစားအစာတွေ၊ သံဓာတ်အားဖြည့်ဆေးတွေသောက်ထားရင် အစိမ်းရောင်ဝမ်းသွားတတ်ပါတယ်။ ဝမ်းပျက်တာကြောင့်လည်း ဝမ်းအစိမ်းရောင်သွားတတ်ပါတယ်။ ဝမ်းအရောင်ဖျော့/ရွံ့စေးရောင် သည်းခြေရည်ပြွန် ထိခိုက်မိတာကြောင့် သည်းခြေရည်မထုတ်နိုင်တဲ့အတွက် ဒီလိုဝမ်းအရောင်ဖျော့နေနိုင်ပါတယ်။ ဝမ်းပိတ်ဆေးအပါအဝင် အခြားဆေးဝါးတွေကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဝါရောင်ရှိပြီး အနံ့လည်းဆိုးနေခြင်း Celiac Disease လို့ခေါ်တဲ့ Gluten နဲ့ဓာတ်‌မတည့်တဲ့ရောဂါမျိုးကြောင့် Malabsorption (ကောင်းစွာမစုပ်ယူနိုင်ခြင်း) ဖြစ်ပြီး ဝမ်းထဲအဆီများများပါနေတဲ့အတွက် ဒီလိုအရောင်၊ အနံ့ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ပေါင်မုန့် ၊ Cereal လို အစားအစာတွေစားပြီးရင်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဝမ်းအမည်းရောင် အစာအိမ်နဲ့အူလမ်းကြောင်းအပေါ်ပိုင်း (အထူးသဖြင့် အစာအိမ်)…

ဖုန်းမကြည့်ရရင် အော်ဟစ်ငိုယိုဂျီကျ နေရင်တောင်မှ ကလေးလက်ထဲကို ဖုန်းမပေးလိုက်သင့်ပါဘူးနော်။ တစ်နေ့ကို (၄) နာရီနဲ့အထက် Screen -Time များနေတဲ့ အသက်တစ်နှစ်အောက်ကလေးတွေဟာ စကားစပြောဖို့နှေးတဲ့အပြင် ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှုတွေထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ခြေလက်လေးတွေကအစ သန်စွမ်းမလာပဲ ချိနဲ့ပြီး မူကြိုစတက်တဲ့အရွယ်ရောက်တဲ့အခါ ရွယ်တူကလေးတွေနဲ့ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးပြဿနာတက်တာ၊ စာကောင်းကောင်းမသင်နိုင်တာ၊ ပျော်ရွှင်စွာမဆော့နိုင်တာ၊ အပြုံးအရယ်နည်းတာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ အသက်တစ်နှစ်အောက်အရွယ်သာမကပါဘူး။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်လောက်အထိ Screen Time များတဲ့ကလေးငယ်တွေဟာ အမြင်အာရုံအားနည်းတာ၊ လေးလံထိုင်းမှိုင်းတာ၊ အအိပ်ပျက်တာ၊ အစားပျက်တာ၊ မှတ်ဉာဏ်အားနည်းတာအပြင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ ပူပင်သောကရောက်ခြင်းတို့လို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအထိ ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးအရွယ်အလိုက် ကျပ်မတ်ထားသင့်တဲ့ Screen -Time ကိုဖော်ပြပေးလိုက်ရပါတယ်။ အသက် (၁၈) လအောက်- လုံးဝ ဖုန်းကြည့်ခွင့်မပေးသင့်ပါ။ (၁၈- ၂၄) လအရွယ် – ဖုန်းထဲက၊ TV ထဲက…

အမှောင်ကိုကြောက်လန့်တဲ့ စိတ်အခြေအနေကို Nyctophobia လို့ခေါ်ပါတယ်။ အမှောင်ထဲမှာ နေရတာကိုသာမက အမှောင်ထဲက ကိုယ်မမြင်နိုင်တဲ့အရာတွေ၊ အသံတွေကိုပါ ကြောက်လန့်နေတတ်တဲ့ စိတ်အခြေအနေပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပြီး အသက် (၆) နှစ်ကနေ (၁၂) နှစ်အရွယ်ကြားကလေးတွေမှာ ပိုအဖြစ်များပါတယ်။ Nyctophobia ဖြစ်နေသူတွေဟာ မှောင်မှိက်တဲ့နေရာတွေ၊ မှောင်နေတဲ့ အိပ်ခန်း၊ နေဝင်ချိန်တွေနဲ့ ရုပ်ရှင်ထဲ ညပိုင်း ရိုက်ကွက်တွေမြင်ရတဲ့အချိန်မှာ ပြင်းထန်တဲ့ပူပင်သောကကိုခံစားကြရပါတယ်။ – အလွန်အမင်းချွေးထွက်လာတာ – ပူပင်ထိတ်လန့်လာတာ – ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်လာတာ – စိတ်ခံစားချက်ပြင်းထန်လာတာ – အသက်ရှူမြန်လာတာ – နှလုံးခုန်မြန်လာတာ – ရင်ဘတ်အောင့်တာ – သွေးခုန်နှုန်းပြဿနာတွေကို အဓိကခံစားရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မျိုချရခက်တာ၊ မူးဝေတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ ပျို့အင့်တာ၊ အော့အန်တာတွေလည်း အချို့မှာကြုံတွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ကလေးတွေမှာအဖြစ်များပေမဲ့ အသက်အရွယ်မရွေးမှာဖြစ်နိုင်ပြီး…